28 آبان 1389 |
نویسنده وبلاگ موشمی به طرح سوالاتی اساسی در باب مسائل زنان پرداخته اند که در حد بضاعت پاسخ گو هستم. البته باید همین جا از ایشان به خاطر برخورد اخلاقی و منطقی که در مباحثات دارند، تشکر کنم.
1- اولویت ها در وظایف زن چگونه است؟
2- آیا باید در بسیاری از وظایف زنان که به طور سنتی به ما رسیده تجدید نظر کرد؟
3- آیا وظایف مرد در رابطه با تربیت کودکان و خانه داری باید تصحیح شود؟ آیا می شود به طور مثال مردی ماندن در خانه و تربیت کودکان را بر عهده گیرد به دلیل آنکه همسرش مجبور است برای انجام فعالیت هایی اجتماعی خانه را ترک کند؟
4- ۴- آیا می توان مسئولیت تربیت کودکان را مانند اکثر کشورهای غربی از خانواده گرفت و بر عهده دولت ها گذاشت؟ یعنی می توان کودکان را از نوزادی به مهدکودک ها (و بعدها به مدارس) فرستاد و تربیت آن ها را بر عهده این نهادها گذاشت؟
5- - آیا برخی احادیث و توصیه برخی علما در باب وظایف بانوان و اولویت های آن محدودیت زمانی و مکانی دارند و با تغییر زمان و شرایط می توان آنها را نادیده گرفت؟
6- اجتهاد بانوان در این باب تا کجا نافذ است؟ یعنی از آنجایی که اکثر مراجع تقلید مرجعیت را امری صرفا مردانه می دانند آیا بر فرض رسیدن به فتاوایی جدید از طرف بانوان مجتهد این اجتهادها می توانند (و یا باید) در جامعه منتشر شوند یا خیر؟
فکر می کنم رجوع به سخنان مقام معظم رهبری بهترین راه حل اقناع اذهان در این باب باشد.
1- مقام معظم رهبری: "زنانى كه به خاطر فعّاليتهاى خارج از خانواده، از آوردن فرزند استنكاف مىكنند، برخلاف طبيعت بشرى و زنانهى خود اقدام مىكنند. خداوند به اين راضى نيست. كسانى كه فرزند و تربيت فرزند و شيردادن به بچه و در آغوش مهر و عطوفت بزرگ كردن فرزند را براى كارهايى كه خيلى متوقّفِ به وجود آنها هم نيست، رها مىكنند، دچار اشتباه شدهاند. بهترين روش تربيت فرزند انسان، اين است كه در آغوش مادر و با استفاده از مهر و محبّت او پرورش پيدا كند. زنانى كه فرزند خود را از چنين موهبت الهى محروم مىكنند، اشتباه مىكنند؛ هم به ضرر فرزندشان، هم به ضرر خودشان و هم به ضرر جامعه اقدام كردهاند. اسلام، اين را اجازه نمىدهد. "
بعد در ادامه می گویند:
"اين، هنر زن است و منافاتى هم با درس خواندن و درس گفتن و كار كردن و ورود در سياست و امثال اينها ندارد.
در صدر اسلام، زن در ميدان جنگ، علاوه بر بستن زخم مجروحان - كه اين كار بيشتر بر عهدهى زنان بود - حتّى گاهى با نقاب، در ميدان جنگ و رزمهاى دشوار آن روز، شمشير هم مىزد! درعينحال در داخل خانه، فرزندان خود را هم در آغوش مىگرفت، تربيت اسلامى هم مىكرد، حجاب خود را هم حفظ مىكرد؛ چون اينها منافاتى با هم ندارد. اگر كسى درست توجّه كند، خواهد ديد كه منافاتى ندارد. بعضى افراط مىكنند، بعضى تفريط مىكنند. بعضى مىگويند چون فعّاليت اجتماعى اجازه نمىدهد به خانه و شوهر و فرزند برسيم، پس فعّاليت اجتماعى نبايد بكنيم. بعضى مىگويند چون خانه و شوهر و فرزند، اجازه نمىدهد فعّاليت اجتماعى بكنيم، پس شوهر و فرزند را بايد رها كنيم. هر دو غلط است. نه اين را به خاطر آن، نه آن را بهخاطر اين، نبايد از دست داد."
2_ این سوال محل بحث است. سنت ها بر دو نوع است. سنت های اسلامی و سنت های ایرانی، قومی، قبیله ای و... . اگر سنتی اسلامی است طبیعتا خیر و اگر از موارد دوم است باید نسبتش با قوانین اسلامی بررسی شود و بر مبنای دین تغییر کند. البته در این باب یک تقسیم بندی وجود دارد و آن حدیث پیامبر اکرم است که کارهای منزل را به حضرت زهرا و کارهای بیرون از منزل را به حضرت علی سپردند. البته این تقسیم کارهای منزل است اما درباب مسایل اجتماعی و سیاسی همان حرف آقا.
3 و 4_ در حال کار بر روی جواب این دو سوال ام. نمی شود از یک طرف زنان را به حضور اجتماعی و سیاسی تشویق کرد و از سمت دیگر تکلیف فرزندان را مشخص نکرد. تا حدودی به نتایجی رسیده ام اما هروقت کامل شد (انشاالله در پستی دیگر) در اختیارتان می گذارم. (باید بزرگان روی این مسئله کار کنند: الگوی تربیت فرزند با درک درست شرایط جامعه) مثلا امام خمینی با مهد کودک مخالف بودند. آقا هم درباره تربیت در آغوش مادر حرف های زیادی دارند. اما نکته ی مهمی که دارند کیفیت حضور مادر است. مثلا در جایی گفته بودند اگر زنی به دلیل مشغله اش نمی تواند همه ی وقتش را در منزل باشد، کیفیت حضورش را افزایش دهد. البته باید نگاه جامع تری داشت و جهان بینی را تصحیح کرد.
5- طبیعتا در هر زمانی باید به مجتهد اعلم آن زمان رجوع کرد. مسلما شرایط تاریخی زندگی در فضای جمهوری اسلامی دهه 80 (امنیت، نوع نگاه به زن، حفظ حرمت زن، تمهید ساختارهای حقوقی و ارزشی برای حفظ حقوق و کرامت زن، امکانات، زندگی زیر سایه ولی فقیه و...) با شرایط زیستی مثلا قرن دوازدهم هجری برای زنان بسیار متفاوت خواهد بود. در باب اجتهاد در احادیث هم باید به مجتهد و فقیه مراجعه کرد. وقتی مجتهد اعلم که می دانیم همه ی احادیث وارده را دیده و بررسی و تحلیل کرده چنین تشخیص هایی می دهد و به چنین نتایجی می رسد، طبیعتا تشخیص وی ارجح است. مسایل اجتماعی زنان طبیعتا در حوزه ی اختیارات ولی فقیه است. محکم ترین راه این است که به ولی فقیه رجوع کنیم.
6- آقا در جایی مطرح کرده بودند که زنان در مسایل زنان به اجتهاد بپردازند. می دانیم که یکی از شرایط مهم در اجتهاد، "مسئله شناسی" است. به نظر شما مسایل یک زن را یک زن بهتر درک میکند یا یک مرد؟ ضمن این که شرایط اجتماعی و درک مجتهد در صدور احکام بی تاثیر نخواهد بود. از دوستی شنیدم که آقای مصباح درباره زنان گفته بودند: "من همیشه فکر می کردم که زنان درک درستی از مسایل فلسفی ندارند. اما بعد از اجرای طرح ولایت متوجه شدم که شناختم ناقص بوده و این چنین نیست. " به نظر شما بعد از تصحیح این شناخت، تفاوتی در آراء ایشان ایجاد نمی شود؟ در بیانات متعددی از آقا شنیده ام که مسایل زنان را خود زنان باید حل کنند. من جمله در همان لینکی که برایتان گذاشتم. و البته منطق هم چیزی جز همین را نتیجه نمی گیرد.
بیانات مهم مقام معظم رهبری در باب زنان
نظرات شما عزیزان:
نویسنده : Mehr
|